↑ Ein alsasisk stork ber med seg ein bylt til Noreg: Ein mosaikk på ei bustadblokk i rued’Oslo, Strasbourg, Frankrike.
↑ Denne snille storken ber kanskje med seg eit gaukeegg til Noreg? Å bruke denne flaggpryda byltensom biletmotto for den følgjande teksten, minner kanskje litt om sendingar somdei frå Hellas til Albania for fleire tiår sidan, då rotne kjøtrestar bleisende til det forhatte landet, påstempla med feite bokstavar: MADE FOR ALBANIA… Biletet er meint å antyde at dei vedlagde tekstfragmenta på ein liknande måteså å seie er MADE FOR NORWAY, men med med stikk motsett forteikn. No er detberre å håpe at det poststorken ber med seg nordover ikkje er katta i sekken.
Korleis kan eg frå Frankrike nærme meg Noreg, der eg gjerne skulle ha gått skrivande rundt og utforska hovudstaden, for å bidra med noko meiningsfullt til temaet «hus»? Det varte ei stund før eg hadde utarbeida konseptet som såg ut til å kunne bere teksten min … Eg reiste altså til den «norskaste» staden i Strasbourg, til Rue d’Oslo, som ligg i høghus-bydelen Esplanade. Der fotograferte eg ringeklokketavlene på alle husa i gata, for å utleie dei følgande tekstskissene av dei opplista namna på bebuarane. Det handlar heller om eit tekstprosjekt «in progress» enn om noko som fortener nemninga ferdige, fullstendige tekstar, klare til å visast fram. Ufullførte verkstadsnotat – ei slags verkstadsdagbok, kanskje, er det eg i hovudtrekk presenterer, ufullført, for det første på grunn av den korte fristen i invitasjonen og for det andre på grunn av oppdaginga av eit ordmateriale som er nytt for meg: namn. Dessutan kjem det faktumet at eg på skrivetidspunktet heldt på å flytte (eg held på enno) inn i eit nytt hus. Invitasjonen frå LCB passa difor godt til den noverande livssituasjonen min. Forseinkinga på grunn av dette er eg likevel lei for.
Stoffet i desse tekstane er namn, polyglotte, absurde, mykjeseiande, etymologisk lada, mangfaldige namn. Eg lytta til namna og (dei uhøyrte) imperativa dei inneheldt, og ut av dei og til dei skreiv eg notat, førstelinjer, sistelinjer, diktfragment, lydtekstar, lemmata, emblemata …
Desse språkkonstruksjonane fungerer gjennom assosiasjonar og omsetjingar – omsetjingar av vage innfall, ordminner eller -assosiasjonar som forvandlar seg til eit eller fleire ord. Homofon omsetjing speler ei stor rolle i tekstutforskinga, men det same gjer òg transspråkleg ping-pong og rim. Enkelte av tekstfragmenta er berre høgtlallingar der lyden er det viktige; andre kan vere semantiske derivat som fører inn i digresjonar, dikt, konstellasjonar, miniatyrinstallasjonar, små sentensar. Framfor kvar tekst står eit bilete av den aktuelle ringeklokketavla.
_Dirk%20Skiba-kopi.png)
Foto: Dirk Skiba
«Eit hus er ein sjelstilstand», slo Gaston Bachelard fast, ikkje heilt upatetisk. Han hadde heilt sikkert ikkje eit postmoderne energisparehus bygd som ferdighus framfor auga, og aldri stått i noko grått containerhus på betongsøyler eller eit eittroms «Tiny House», som blir prakka på oss frå alle kantar, med utsikt til fattigslege landskap gjennom søvnige vindaugsluker. Han tenkte truleg på eit hus av typen «demeure», på den berykta hytta til malaren Balthus, på eit gammalt romersk hus med grønt atrium og freskar eller eit mas de Provance i lyse pastellfargar. Kanskje fekk han eit indre bilete av ei hytte i den boreale barskogen, med like mykje «hussjel»-utstråling som eit berbertelt i sanden, ei ordentleg nomadejurte eller eit lite treskur hogd inn i bergveggen, slik som dei som klamrar seg til klippene over juva til Gorges de la Nesque. Men kanskje tenkte Bachelard også på eit byhus i stor stil, som det legendariske Ca’Dario i Venezia, med ei sjel som ikkje lar seg fornekte, og som gjennom hundreåra har straffa dei skiftande eigarane med uhell og forfølgjing?
Alle dei nemnde husa ser ut til åinneha ei spesifikk sjel, og kan absolutt med Bachelard bli sett på som ein «sjelstilstand».Men kva viss det ikkje dreier seg om eit enkelthus med tak, ikkje om ein flott einebustadpå den fjerne prærien, men om ei myldrande bustadblokk, gammal og utslitt, identiskmed nabohusa heilt ned til malingsprekkene på vindaugskarmane. Kva om huset framstår som mangfaldig ogfleirspråkleg, budd i av menneske med dei forskjelligaste etnisitetar, frå deimest avsidesliggande språkfamiliene, som knapt kan kommunisere med kvarandre,som i tilfellet med høghusa i rue d’Oslo i Straßburg? Som eit fargerikt Babel ibabystorleik, med alle slags bustader, flotte leiligheiter og små palassutstafferte med krimskrams, innrøykte, sjalusiavsondra avkrokar og bortgøymdeholrom i enden av linoleumskorridorar med nazaramulettpynta naudutgangsskilt?Eit hus som skjebne, altså, som kulturelt og idiomatisk knutepunkt, eitskjæringspunkt for korte og lange vegar frå heile verda, frå allehimmelretningar, som finn sitt mål, sin heim her … Skulle vi ikkje då snakke omsjelstilstandar i fleirtal, og faktisk mange ulike og ikkje-samtidige på sametid, som utgjorde eit hus? I Oslo-gata i Straßburg står detfleire slike sjelstilstandsblokker. Her står det ingen slike einebustader ibindingsverk som er så typiske for Alsace. I staden blei gata på slutten av 60-taletutstyrt med bustadsiloar i stor skala, stygge små høghus midt i «esplanadekvarteret»,ein av bydelane i det som straßburgarane sjølve kallar «cité». I slike hus burdet nødvendigvis fleire sjelar – og dermed også alle slags -tilstandar, kanskjetil og med like mange som det er namn på dei imponerande storeringeklokketavlene. Men likevel, korleis ville den mangefargablokksjelstilstanden sjå ut, på bakgrunn av denne konglomeratsituasjonen? Som ein gaveta de sapateiros, skuffen til ein portugisisk skomakar? Ellersom ei «seigtflytande løksuppe» – «roi nhu canh he» – i latinsk transkripsjonav den vietnamesiske retten? Kanskje ville han sett ut som ein «bear garden»?Eller som eit tilskitna «leonera» – løvebur på spansk? Den italienske stakkarenmed den herrelause greske hunden tett i hælane, vil, viss han flyttar inn i einav desse gråbeige, på innsida så fargerike bustadblokksjelene, fort vikleføtene sine inn i blandingsblokksjelene («se prenderebbe i piedi») for den alsasosloskesilosjela er heilt sikkert eit schizoid, innvikla og durabelt etasjeinndeltvesen som forvandlar seg som eit fiksérbilete, avhengig av kva for namn einfølgjer, og på kva for eit språk …
↑ Den «skadelige»s tag: Ein av dei tre gateskilta i rue d’Oslo som er tagga av «nocif»(«skadeleg»), ein av dei som bur der, kan vi gå ut frå. Taggaren har så å seieadla seg sjølv med taggen sin, og kalt opp gata etter seg sjølv: rue Nocifd’Oslo (som straks høyrest betre ut med sitt «oci-Oslo) = «Skadeleg von Oslosgate»
